Grejna sezona uveliko traje, iako je ove godine otpočela sa zakašnjenjem. Kada su u pitanju grejni sistemi, teško je dati odgovor na pitanje koji je izbor najbolji i najisplativiji. I dok najveći broj domaćinstava širom Srbije koristi za ogrev ugalj i drva, u nastavku teksta saznajete koje su to trenutno najzastupljenije vrste grejanja u Beogradu, te koje su njihove glavne prednosti i nedostaci.

Centralno i etažno grejanje – najzastupljenije vrste grejanja u Beogradu

Najčešći izvor grejanja u Beogradu jeste centralno (parno) grejanje. Mnogi ga mešaju sa etažnim, s obzirom na to da je u oba slučaja reč o proizvodnji toplotne enerigije u centralnoj jedinici sistema, koja se potom sprovodi do radijatora. Međutim, za razliku od etažnog grejanja, gde se centralni kotao nalazi u okviru zgrade, kod centralnog grejanja posrednici prilikom sprovođenja toplotne energije su gradske toplane. Beogradske elektrane najčešće koriste mazut, koji je znatno lošijeg kvaliteta u odnosu na gas. Iako ova vrsta grejanja važi za najkomforniju, visoki računi grejanja su najveći nedostatak. 

Kod etažnog grejanja centralni kotao se nalazi u okviru stambene jedinice i ono ne zavisi od gradske toplane. U sklopu zgrade svaki stan može imati svoj kotao, što je u poslednje vreme najčešći slučaj. Glavna prednost etažnog grejana ogleda se u tome što građani u potpunosti imaju kontrolu nad tim kada će se grejati. Za razliku od centralnog grejanja, ovde se računi ne moraju plaćati tokom cele godine. Etažno grejanje može biti na struju, na drva, na pelet, na gas… Uglavnom se koriste električni kotlovi (9 kW i 36 kW), a temperatura se putem termostata podešava po potrebi u zavisnosti od spoljašnje temperature. Dakle, o vremenu i temperaturi grejanja građani odlučuju sami, a računi će zavisiti od potrošnje.

Grejanje na struju (TA peći, klima uređaji…)

Uz centralno grejanje, najveći broj domaćinstava u Beogradu greje se na struju. Ukoliko se grejete na struju, činjenica je da će na visinu vaših računa najviše uticati površina stana, tj. prostora, kao i izbor konkretnog grejnog tela (TA peć, klima uređaj, grejni sistemi sa električnim kotlovima)… Uz korišćenje jeftine noćne grejne energije (noćno akumuliranje toplote), termoakumulacione (TA) peći mogu biti dobar izbor.

Kada je u pitanju grejanje na struju, klima može biti dobra opcija za dogrevanje, ali nikako i jedini izvor grejanja. Njeni ključni nedostaci ogledaju se u neravnomernom zagrevanju prostorija, što, naravno, zavisi pre svega od položaja u kom je uređaj postavljen. Pored toga, klima ne održava toplotu i prostorija je topla samo dok uređaj radi. 

Kotao na pelet  

Iako još nije toliko rasprostanjen, u poslednje vreme ovaj način grejanja je sve popularniji, ne samo u svetu nego i kod nas. Razlog tome je pre svega činjenica da kotao na pelet predstavlja jedan od ekonomičnijih i ekološki prihvatljivih izbora. Sama cena peleta je povoljna kada se uporedi sa cenom uglja, drva i drugih vrsta čvrstih goriva ili lož ulja. Međutim, u odnosu na prošlu godinu, i cena peleta je znatno porasla. Ipak, ukoliko se pelet sagoreva u energetski efiksanijim pećima, odnosno kotlovima, konstruisanim za ovu vrstu čvrstog goriva, može se smatrati dobrim izborom. Peći na pelet mogu biti veoma efikasne s obzirom na to da precizno kontrolišu svoju toplotnu snagu. One funkcionišu potpuno drugačije od peći  i kotlova na drva na primer. Koriste moderne elektronske i mehaničke komponente za stvaranje visokoefikasnog i kontrolisanog oblika grejanja kuće. 

S druge strane, peći na pelet su prilično bučne. Osim toga, morate voditi računa o tome da obezbedite ogrev pre početka grejne sezone. Imajte u vidu i činjenicu da s vremena na vreme dolazi i do nestašica peleta. Očekuje se da će u narednim godina upotreba kotlova na pelet biti znatno povećana, a samim tim verovatno i proizvodanja ovog čvrstog goriva. Svakako treba uzeti u obzir i troškove periodičnih pregleda i održavanja peći, odnosno kotlova.

Podno grejanje

Podno grejanje obično podrazumeva niže troškove jer se svrstava u grupu niskotemperaturnih grejanja. Ono nije vezano za izvor energije, nego za način na koji se energija dalje sprovodi. Sistem može biti postavljen sa električnim grejnim kablovima ili mrežama. Može se instalirati u pojedinim prostorijama ili u čitavom objektu. Uključuje se i isključuje po potrebi (koriste se programabilni termostati), što svakako doprinosi troškovnoj isplativosti, iako je cena same ugradnje podnog grejanja skuplja od radijatorskog. Trenutno su aktuelne dve vrste podnog grejanja: električni (na struju) i hidraulični sistem (koristi se topla voda iz kotla), koji može biti suvi i mokri. 

Koje je grejanje najisplative za Beograđane?

Prema izveštajima Agencije za energetiku Republike Srbije, najniže troškove energije za grejanje imaće domaćinstva koja se greju korišćenjem prirodnog gasa. S druge strane, na osnovu istih izveštaja, procenjuje se da će najveće troškove energije za grejanje imati domaćinstva koja koriste energiju direktno u grejnim telima i kotlovima za etažno grejanje, lož ulje i propan-butan gas. Međutim, odgovor na pitanje koje je grejanje najekonomičnije i najbolje teško je dati u momentu kada cene energenata nastavljaju da rastu i kada je za januar najavljeno novo poskupljenje struje. Dobra izolacija, kupovina energetski što efikasnijih peći i kotlova, kao i racionalna upotreba grejnih tela definitivno ostaju najbolji način za optimizaciju potrošnje i smanjenje računa.